♦ نقش آجر در معماری اسلامی نقش آجر در معماری اسلامی :
( جایگاه و کاریرد هنر آجر کاری در معماری ایران از قرن 4 تا 6 هجری با تاکید بر دین و سیاست )
♦ چکیده :
آجر کاری به عنوان یک هنر تزئینی در معماری ایران، جایگاه ویژه ای دارد و در بناهای معماری در شهرهای ایران اسلامی قابل مشاهده است. در این مقاله از سایت آذرشین به بررسی جایگاه و کاربرد هنر آجرکاری در معماری ایران از قرن 4 تا 6 هجری پرداخته است. دوره ای که به عصر طلایی و ابداع اولین مکتب هنری ایران دوره اسلامی معرفی میگردد. بررسی کاربرد هنر آجرکاری در معماری ایران، بیان ادوار تاریخی هنر آجرکاری و مقایسه آنها، نقوش و سبک آجرکاری و کاربرد آن در بناهای مذعبی و غیر مذهبی مورد توجه بوده است. جایگاه هنر آجر کاری در معماری ایران، موجب تحول این هنر در قالب طرح ها، نقوش و سبک های متعدد گردیده است. این مسئله گذشته از استعداد و ذوق هنرمندان، در توجه به دین و نیز حکومت و سیاست تاثیر داشته است. وجود ابنیه های فراوان با کاربرد هنر آجرکاری موجب رونق و شکوفایی شهرهای ایران نیز گردیده است.
رونق هنر آجرکاری ایران در قرن 4 تا 6 هجری بسیار عمیق بوده و در دوره های بعد نیز تاثیر بسزایی داشته است. روش این مقاله به صورت تاریخیف بر اساس توصیف و تحلیلی موارد است.
هنر آجرکاری به عنوان یک هنر تزئینی در نزد ایرانیان مورد توجه بوده است. این هنر بیان کننده استعداد و هنرمندی هنرمندان، سیاست های حکومت ها و اعتقادات دینی در مسیر تاریخ معماری ایران بوده است. با توجه به اهمیت هنر آجرکاری در معماری ایران به عنوان یک هنر تزئینی، در زیبا سازی و استحکام بنا، مورد توجه بوده است.
ابداع انواع سبک و نقوش در هنر آجرکاری نشان از توجه ایرانیان به این هنر تزئینی است. هنر آجرکاری در قرن 4 تا 6 هجری رونق خاص یافته که تحت تاثیر عواملی چون ذوق هنری هنرمندان، حمایت حکومت ها و باورهای دینی قرار گرفته و آثاری در قالب بناهای مذهبی و غیرمذهبی را نمایان ساخته است. در این راستا سوال اصلی تحقیق و بررسی جایگاه و کاربرد هنر آجرکاری در معماری شهرهای ایران اسلامی و عوامل موثر در رونق آن در قرون 4 تا 6 هجری است. نقد و بررسی جایگاه و کاربرد هنر تزئینی آجرکاری با توجه به عوامل متعدد و موثر در آن هدف اصلی این تحقیق است. عوامل موثر در رشد هنر تزئینی آجرکاری مورد تاکید و توجه قرار گرفته است.
♦ جایگاه هنرهای تزئینی در معماری ایران :
در طول تاریخ هنری بشر، معماری یکی از نشانه های فرهنگی ملت ها به شمار رفته و از اهمیت زیادی برخوردار است. بناهای تاریخی هر ملت، در یک دوره، بخشی از کارنامه ای است که با آنان زندگی میکردند و به فعالیت های فرهنگی میپرداختند. این بناها از یک سو، نشان دهنده بینش و نگرش آن ملت ها و از سوی دیگر، بیان کننده صعف یا قدرت آنها است.
البته قصد ما در این بخش، بررسی معماری نیست، بلکه بحث ما در ارتباط با تزئینات به کار رفته در ابنیه قرون 4 تا 6 هجری در ایران است. اما برای درک این مسئله، باید ابتدا، هنر و معماری اسلامی و اهمیت آن را درک نمود تا به بررسی تزئینات آن پرداخت.
با آغاز اسلام، هنر و معماری جلوه خاص پیدا کرد و تحولاتی در آن پدید آمد که از آن، به معماری اسلامی یاد میشود. معماری اسلامی ارتباط بنیادی با فرهنگ و جهان بینی دینی داشته که بهترین نمونه آن، در مسجد خلاصه میگردد. با گسترش اسلام و آشنایی با فرهنگ های مختلف در ابنیه تاریخی تنوعی ایجاد شد، که نمود آن را در آرامگاه ها، مقابر، کاخ ها و مدارس میتوان دید. روند هنر معماری اسلامی با به قدرت رسیدن خلفای اموی و عباسی گسترده تر و متنوع تر گردیده، بخصوص، زمانی که مقر حکومت خلفا به بغداد منتقل شد و تاثیر پذیری زیادی از ایرانیان پذیرفت.
با ورود اسلام به ایران، هنر معماری که قدمت طولانی و مستحکمی در این سرزمین داشت، جنبه اسلامی گرفت و دوره جدید این هنر به نام معماری اسللامی ایران آغاز شد. ساختن بناهای مذهبی از جمله مساجد، مقابر و آرامگاه ها با توجه به شرایط جدید دینی گسترش یافت و در زمان حکومت های ایرانی علاوه بر این بناهای مذهبی، بناهای غیر مذهبی مانند کاخ، مدرسه و کاروانسرا نیز جزء معماری دوره اسلامی، با توجه به شرایط سیاسی و اقتصادی حکومت ها ساخته شد. این مسائل نشان دهنده توجه و اهمیت به هنر و معماری اسلامی در ایران و رونق آن است. در کنار ساختن بناهای مختلف، تزئینات به کار رفته درآن نیز بسیار مهم بوده است.
و...
در ادامه ی این پژوهش همراه ما باشید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر به لینک های زیر مراجعه فرایید.