نسوز ها

آنچه باید بدانید »

۱۴۰۱/۴/۴ شنبه

(4)

(0)

نسوز ها

مصرف نسوز در ساختمان در امر تولید واحدهای مسکونی ۱۰ تا ۱۲ طبقه و یا حتی بزرگتر جز در بعضی مکان ها چون داخل شومینه مصرف مستقیم ندارد؛ اما در ساختمان های عمومی چون بیمارستان ها و غیره، مثلا برای پوشش داخلی کوره های زباله سوزی، دیگ های بخار، دیگ های شوفاژ و غیره از نسوز استفاده می‌شود.

مراحل تهیه نسوز:
تهیه مواد اولیه
آماده سازی مواد
شکل دادن نسوز
خشک کردن نسوز
پختن نسوز

تهیه مواد اولیه:

پس از تعیین و تهیه مواد مورد استفاده نسوز آنها را در آسیاب خرد
کرده و سپس دانه بندی می‌کنیم دانه بندی از مهم ترین مراحل تهیه نسوزهاست

آماده سازی مواد خام:

پس از تهیه مواد تشکیل دهنده نسوز باید آنها را در قالب هایی
به هم چسباند تا شکل هندسی اجر را به خود بگیرند. عمل چسباندن و شکل دهی نسوزها توسط چسب مخصوص انجام می‌شود. به طور عمده این چسب ها مقداری
خام نسوز است که آن را پخته و دوباره پودر کرده اند و با مواد نسوز مخلوط می۔ کنند. از انواع دیگر چسب می‌توان به خاک رس و چسب های صنعتی اشاره کرد.

شکل دادن نسوز:

خشک کردن نسوز

پس از شکل دادن نسوز آن را به نحوی که سطوح خارجی و
مغز آن به طور هماهنگ خشک شود، به آرامی خشک می‌کنند تا کلیه مایعاتی که برای شکل دادن آن به کار رفته از آن خارج شود.

پختن نسوز

پس از خشک کردن نسوز آن را به داخل کوره می‌برند تا پخته شود.
معمولا حرارت پخت نسوز کمی بالاتر از حرارت کوره ای است که نسوز در آن مصرف می‌شود.

تقسیم بندی نسوزها بر اساس کاربرد به شرح زیر است:

محصولات شکل دارن که با استفاده از روش های ریخته گری، کوبیدن یا پرس در
کارخانجات نسوز تهیه می‌شوند.

محصولات بی شکل: که در محل مصرف با روش های مناسبی از جمله کوبیدن
به صورت لایه، حامل های مصرف را پوشش می‌دهد.

محصولات ویژه به صورت شکل داده شده یا بی شکل مورد استفاده قرار می‌گیرند.

محصولات عایق و سبک: نیز به صورت شکل داده شده و بی شکل در صنعت نسوز

مصرف می‌شوند.
مواد اولیه صنعت نسوز شامل منیزیت، بوکسیت، سیلیس، دولومیت، پیرو فیلیت، سیلمانیت، کرومیت، گرافیت، زیرکون، ورمیکولیت و دیاتومیت و اولوین می‌باشند. مهم ترین و اصلی ترین ذخایر معدنی مواد اولیه نسوز در کشور ذخایر دولومیت با ذخیره چند صد میلیون تن با ذخیره تقریبی ۳۵ میلیون تن می‌باشند. همچنین ذخایر قابل ملاحظه ای از منیزیت، سیلیس و کرومیت وجود دارد.
دیگر مواد معدنی همچون بوکسیت، گرافیت، زیرکون، ورمیکولیت و دیاتومیت نیز به مقدار جزئی در نقاطی از کشور شناسایی شده است.
با توجه به تولید مناسب رس های نسوز، دولومیت و کرومیت و سیلیس نیازی به واردات این مواد از خارج کشور نیست. ليکن ذخایر منیزیت ایران در مصرف داخلی تأمین نمی‌شود و بیشتر نیاز کشور به این محصول از خارج کشور تأمین می‌شود.
علی رغم اینکه چندین منبع بوکسیت در ایران شناسایی شده، به علت کثرت تقاضا نسبت به عرضه این محصول عمدتا از خارج کشور وارد می‌شود.
با توجه به امکان تولید فراوان نسوزهای منیزیا- دولوما و فراوانی اولوین در کشور در صورت تغییر الگوی مصرف در بعضی از صنایع (این مواد فراوان و ارزان) امکان جایگزینی بخشی از مواد اولیه وارداتی را پیدا می‌کنند.
صنایع نسوز ایران به شدت به مواد اولیه وارداتی وابسته است. از طرف دیگر از آنجایی که حدود ۷۰٪ قیمت تمام شده محصولات نهایی نسوز را مواد اولیه تشکیل می‌دهد، تولید کنندگان به شدت تحت تأثير صدمات ناشی از تغییرات سریع قیمت جهانی مواد اولیه خصوص افزایش های تا ۳۰۰٪ پاره ای از این مواد مانند منیزیت و بوکسیت در یکی دو سال اخیر قرار گرفته اند. جدول زیر فهرست مواد معدنی عمده و تولید آن را در کشور نشان می‌دهد.

انواع نسوز از نظر جنس (آجرهای نسوز) :

از آجرهای نسوز به دلیل مقاومت حرارتی بالا، در پوشش درونی کوره های صنعتی استفاده می‌شود. آجرهای نسوز انواع مختلفی دارد. با توجه به نوع ماده استفاده شده در ترکیبات آنها، گستره های مختلفی را تحمل می‌کنند. تا دهه ۱۹۶۰، از کربن و خاک نسوز برای پوشش کوره ها استفاده می‌شد، اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آنها در پوشش داخلی کوره استفاده می‌شود. در زیر برخی از انواع مختلف آجر دیر گداز توضیح داده شده است. - آجرهای سیلیسی: قسمت عمده این آجرها را خاک های سیلیسی، که به کوارتزیت معروف است، تشکیل می‌دهد. کوارتزیت شامل ۹۵ درصد SiO2 و به مقدار جزئی K20،TiO2 Fe:0; Al20

و Nas0 است.

از این آجرها در گذشته برای پوشش جدار درونی کوره های فولادسازی استفاده می‌شد، ولی به دلیل رسانایی گرمایی زیاد در نفوذناپذیری در مقابل گازها، امروزه بیشتر برای پوشش جدار درونی کوره های

تولید خمیر شیشه در کارخانه های شیشه سازی، کوره های کک سازی گازسوز وکوره های سرامیک سازی استفاده می‌شود.

آجر نیمه سیلسی: درصد سیلیس آجرهای نیمه سیلیس از نوع سیلیسی کمتر بوده و

تقریبا دارای ۸۰ درصد سیلیس هستند و نقطه ذوب پایین تری داشته و مقاومت در برابر بار کوره کمتری دارند.

آجرهای آلومینیومی: این آجرها، درصد بالایی از آلومین (Al2O) دارند. آنها را از مخلوط کائولن، بوکسیت و کروندوم که بیش از ۷۰٪ آلومین دارد، تهیه می‌کنند. دمای پخت این آجرها در حدود ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه سانتی گراد است. آجرهای نسوز آلومینیومی برای پوشش جداره درونی کوره های ذوب فولاد مصرف می‌شوند. در مقابل مواد قلیایی مقاومند. بنابراین، از آنها برای پوشش جداره درونی کوره های سیمان سازی و شیشه سازی هم استفاده می‌شود.

آجرهای نسوز قلیایی:

این آجرها شامل اکسید منیزیم (MgO) و SiO2 به فرمول 2MgO SiO2می باشند.برای تهیه اکسید منیزیم، کربنات منیزیم طبیعی ماگنزیت یا دولومیت را در دمای بین ۵۵۰ درجه سانتی گراد تا ۱۸۰۰ درجه سانتی گراد حرارت می‌دهند. اضافه کردن مقداری Cr2O3 (اکسید آهن)به مخلوط MgO و SiO2 باعث افزایش مقاومت گرمایی آجرهای نسوز قلیایی می‌شود. از این آجرها برای پوشش جدار درونی کوره های باز در فولادسازی، کوره های دوار در کارخانه های سیمان سازی و در قسمت های بالای کوره های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیر آهنی، استفاده می‌شود.

آجرهای نسوز ویژه

این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند و در صنعت برای منظورهای ویژه ای کاربرد دارند. این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه می‌شوند.

متداول ترین آجرهای این گروه عبارتند از:

آجر زیرکونیوم

این آجر از سولفات زیرکونیوم طبیعی با افزودن مقدار کمی آلومین

به کوارتز تهیه می‌شود. بیشترین کاربرد آن در ساختن کوره ذوب آلومینیوم، کوره مخزن شیشه مذاب و کوره های دارای دمای بالا است. همچنین از ذوب سولفات زیرکونیوم با آهک ناخالصی آن به همراه سیلیکات کلسیم جدا می‌شود و می‌توان تولید خمیر شیشه در کارخانه های شیشه سازی، کوره های کک سازی گازسوز وکوره های سرامیک سازی استفاده می‌شود. - آجر نیمه سیلسی: درصد سیلیس آجرهای نیمه سیلیس از نوع سیلیسی کمتر بوده وتقریبا دارای ۸۰ درصد سیلیس هستند و نقطه ذوب پایین تری داشته و مقاومت در برابر بار کوره کمتری دارند.

آجرهای آلومینیومی

این آجرها، درصد بالایی از آلومین (Al2O) دارند. آنها را از مخلوط کائولن، بوکسیت و کروندوم که بیش از ۷۰٪ آلومین دارد، تهیه می‌کنند. دمای پخت این آجرها در حدود ۱۲۰۰ تا ۱۸۰۰ درجه سانتی گراد است. آجرهای نسوز آلومینیومی برای پوشش جداره درونی کوره های ذوب فولاد مصرف می‌شوند. در مقابل مواد قلیایی مقاومند. بنابراین، از آنها برای پوشش جداره درونی کوره های سیمان سازی و شیشه سازی هم استفاده می‌شود.

- آجرهای نسوز قلیایی: این آجرها شامل اکسید منیزیم (MgO) و SiO2 به فرمول2MgO SiO2 می‌باشند. برای تهیه اکسید منیزیم، کربنات منیزیم طبیعی (ماگنزیت یا دولومیت را در دمای بین ۵۵۰ درجه سانتی گراد تا ۱۸۰۰ درجه سانتی گراد حرارت می‌دهند. اضافه کردن مقداری ;0:Cr ( اکسید کروم III) یا Fe20 ( اکسید آهن III) به مخلوط MgO و SiO2 باعث افزایش مقاومت گرمایی آجرهای نسوز قلیایی می‌شود. از این آجرها برای پوشش جدار درونی کوره های باز در فولادسازی، کوره های دوار در کارخانه های سیمان سازی و در قسمت های بالای کوره های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیر آهنی، استفاده می‌شود.

آجرهای نسوز ویژه: این آجرها نوع خاصی از آجرهای نسوز هستند و در صنعت برای منظورهای ویژه ای کاربرد دارند. این آجرها از ترکیبات فلزات واسطه می‌شوند.

آجرهای اکسید کروم این آجرها ۹۵ درصد ;0:Cr دارند. برای تهیه آن از Cr20 سنتزی استفاده می‌شود. این نوع آجر در ساختن کوره ذوب خمیر شیشه مخزن در صنعت شیشه سازی مصرف دارند.

نام گالری فیلم و نام ویدیو

نسوزها ، آجر ، آجرکاری ،

مرتبط با این بخش