مصالح معماری در شهر بلقیس

آنچه باید بدانید »

۱۴۰۱/۲/۱۷ شنبه

(2)

(0)

مصالح معماری در شهر بلقیس

این آثار برجامانده شامل ساختار خشتی و گلی در قالب محوطه ای محصور میان دیوارهای بلند توام با برج های نگهبانی، که تعداد کثیرشان صدمه دیده اند و در سه کیلومتری جنوب شهر کنونی (اسفراین) در خراسان شمالی واقع گردیده است.روایت محلی خبراز انتساب و عمق بخشی از حیث تاریخی این بقایا به داستان های اساطیری و باورهای افسانه ای دارد، اما شواهد امروزی بر پایه ی مطالعات باستان شناسی و علمی مبین این حقیقت است که این بقایا متعلق به عصر اسلامی است.

این تحقیق برآن است به روش مطالعات تاریخی با هدف صحت انتساب این بقایا به دوران اسلامی رهیافتی به تاریخ کهن شهر اسفراین و استفاده از خشت دراین منطقه داشته باشد.مطالعه بر روی خشت دراین منطقه با رویکرد توجه بر ضرورت حفاظت و آسیب شناسی این عنصر معماری دراین ساختار برای اولین بار انجام گرفته است.

به تعقیب این هدف مسلم گردید که این عنصر پس از گذشت زمان های طولانی هنوز به عنوان ترکیبی ماندگاری بر ساختار این بنا سازگازاست.

رویکرد علمی-تاریخی به خشت مورد استفاده دراین بنای عظیم به واسطه ی حس تاریخ مندی بشر و توجه نسل ها به آن واجد اهمیت است. مطابق بررسی های انجام شده خشت های اصیل به کار رفته در ساختار ارگ شهر بلقیس (قرن هفتم هجری)، هنوز از ماندگاری و کارایی مناسب برخوردار است.

مهمترین اثر باقی مانده در شهر تاریخی بلقیس که در حال حاضر در سه کیلومتری جنوب غربی اسفراین فعلی واقع شده، ارگی هزار و 200 ساله است که به آن نارین قلعه نیز می‌گویند، اولین دوره استقرار در ارگ به بعد از حمله مغول به این شهر برمی‌گردد و بعد از این زمان دوبار در ارگ فعالیت‌های مرمتی و ساخت و ساز در پیکره آن دیده می‌شود.
ارگ آخرین بار توسط افغان‌ها به تصرف درآمد و به طور کامل تخریب شد، اما با این وجود خانواده‌هایی به طور مستقل تا اواخر قاجار در این مکان زندگی می‌کرده‌اند.

می گویند ارگ بلقیس اسفراین پس از ارگ بم دومین بنای گلی ایران است که بر اساس اصول معماری ساسانی ساخته شده و مهم ترین مصالح به کار رفته در آن خشت و گل است.

این کهندژ که اصلی ترین قسمت باقیمانده از شهر تاریخی بلقیس محسوب می‌شود دارای 29 برج بوده که ارتفاع هر کدام از‌ آنها حدود 11 متر است و این 29 برج از هر سو با خندق احاطه شده اند.

برگرفته از نوشته: سید رضا حسینی کشتان _ سید محمد امین امامی

نام گالری فیلم و نام ویدیو